„პირველად რომ მომიტაცეს, მე-12 კლასში ვსწავლობდი. 17 წლის ვიყავი. უმაღლესი სასწავლებლისთვის ვემზადებოდი. სახლში დედასთან ერთად ვბრუნდებოდი, მიწაზე მათრიეს და მანქანაში ძალით ჩამსვეს. დედაჩემი კი ცემეს და ახლოს მდებარე წყლის არხში ჩააგდეს.“ 18 წლის საბინა (სახელი პირობითია) წელს ორჯერ გაიტაცეს.
ორივე ჯერზე ოჯახის დაჟინებით უკან დააბრუნეს. საბინა ამბობს, რომ კიდევ ბევრი წლის განმავლობაში ვერ დაივიწყებს იმას, რაც მას შეემთხვა. როცა თავს გადახდენილ ამბავს იხსენებს, ხელები უკანკალებს, ხმა უწყდება და თვალები ცრემლებით ევსება.
საქართველოში აზერბაიჯანელებით კომპაქტურად დასახლებულ რაიონებში მოზარდი გოგონების მოტაცება ტრადიციად ითვლება და მას ქორწინების მიზნით „ქალის მოტაცება“ ჰქვია. გარდაბნის რაიონშიც, სადაც საბინა ცხოვრობს, ნაადრევი ქორწინება ძალიან ხშირია. ოჯახის შექმნის მიზნით ზოგჯერ 14 წლის გოგონებსაც იტაცებენ.
„ჩემს ოჯახს უნდოდა, რომ მესწავლა და უმაღლესი განათლება მიმეღო. ამის გამო ადრეულ ასაკში ჩემს გათხოვებაზე უარი თქვეს. მაგრამ, იმ ბიჭს, ვინც მე მომიტაცა, ეს არ ესმის. ძალით უნდა, რომ დავქორწინდეთ. ჩვენთან გოგონას მოტაცება ჩვეულებრივი ამბავია. არავინ ფიქრობს, ჩვენ რა გვინდა, რაზე ვოცნებობთ. ამის გამო რამდენი გოგოს ოცნებები აუხდენელი რჩება,“ – ამბობს საბინა.
გარდაბნის რაიონის სოფელ ქოსალის საშუალო სკოლის დირექტორი აცხადებს, რომ ბოლო წლებში სკოლის მოსწავლე გოგონების მოტაცების შემთხვევები უფრო გახშირდა.
„მაღალ კლასში გადასვლის პარალელურად კლასში გოგონების რაოდენობა კლებულობს. იმის გამო, რომ 14-15 წლის გოგონების მოტაცების რისკი მაღალია, მშობლები იძულებულები არიან, ბავშვები სასწავლო პროცესს ჩამოაშორონ. შედეგად, სოფლებში მცხოვრები გოგონების უმეტესობას არასრული სასკოლო განათლება აქვს.“
თბილისის სამედიცინო უნივერსიტეტში უმაღლესი ქულით ჩარიცხულ საბინას უმაღლესი განათლების მიღებაზე ოცნება ძვირად დაუჯდა. წელს ის უკვე მეორედ გახდა ძალადობის მსხვერპლი.
„მანქანაში ძალის გამოყენებით ჩამსვეს. რომ არ მეყვირა, მცემეს. პირველი მოტაცების შემდეგ,იმ პირობით, რომ არ ვიჩივლებდით, ოჯახში დამაბრუნეს. მემუქრებოდნენ და მაიძულებდნენ, რომ პოლიციისთვის ჩვენების მიცემისას მეთქვა, რომ ნებაყოფლობით გავყევი. შემეშინდა და მართლაც ასე დავწერე. ადვოკატმა პოლიციის განყოფილებიდან მალულად გამიყვანა და მათ თავი ასე დავაღწიე,“ -ამბობს საბინა.
გარდაბნის პოლიციის განყოფილებიდან მიღებული ინფორმაციის მიხედვით, 2015 წლის ბოლო 9 თვის განმავლობაში გოგონების გატაცებასთან დაკავშირებით პოლიციაში 20-ზე მეტი განცხადება შევიდა. აქედან მხოლოდ 2 მოძალადის მიმართ აღიძრა სისხლის სამართლის საქმე და მხოლოდ 2 მათგანი დაისაჯა.
დანარჩენებმა საჩივრები უკან გაიტანეს. საბინა კიდევ ერთხელ რომ არ მოიტაცონ, პირველი ჩვენება უნდა შეცვალოს და მოძალადის მიმართ სარჩელი შეიტანოს. წინააღმდეგ შემთხვევაში, დამნაშავე ისევ დაუსჯელი დარჩება.
„მიზეზი, რის გამოც საბინა ძალადობის მსხვერპლი გახდა, არის ის, რომ ჩვენს ხალხში გოგონების ძალით გამტაცებლები დაუსჯელნი რჩებიან,“ – ამბობს საბინას დედა და დასძენს, რომ მშობლების უმეტესობა საზოგადოების აზრს უწევს ანგარიშს და პოლიციას არ მიმართავს, ან მიმართავს, მაგრამ შემდეგ განცხადება უკან გამოაქვს:
„გოგონას უკან დაბრუნების შემდეგ ხმაურს ერიდებიან. იმისთვის, რომ ბავშვის სახელს ჩირქი არ მოსცხონ, ცდილობენ, რომ მოძალადეს აღარ უჩივლონ. ამბობენ, რომ ეს სირცხვილია. რატომ არის სირცხვილი? ჩემს შვილს ძალით აიძულებენ ოჯახის შექმნას. ის, ვინც ასე ცხოველურად ცდილობს მასთან ოჯახის შექმნას, ხვალ როგორ მოექცევა?“
საქართველოს კანონმდებლობით, ქორწინება ნებადართულია 18 წელს, ანუ სრულწლოვანების ასაკს მიღწეული მოქალაქეებისთვის. მაგრამ, მშობლების თანხმობის შემთხვევაში, ქორწინების ასაკი, შესაძლოა, 16 წლამდეც შემცირდეს. სისხლის სამართლის კოდექსის 143-ე მუხლის თანახმად, ძალის გამოყენებით გოგონას მოტაცება 7-დან 10-წლამდე თავისუფლების აღკვეთით ისჯება.
ორი შვილის დედა, სონა ისმაილოვა აცხადებს, რომ გაუმართლა, ქალიშვილი რომ არ ჰყავს. სონა მიიჩნევს, რომ კანონმდებლობაში არსებული ხარვეზების გამო გოგონების მოტაცების შემთხვევები შემცირების ნაცვლად, იზრდება:
„კარგი იქნებოდა, რომ პოლიციამ დასაჯოს გოგოს გამტაცებლები, მიუხედავად იმისა, მშობლებს აქვთ თუ არა საჩივარი შეტანილი. მშობლების უმეტესობა მტრობისა და კონფლიქტების თავიდან არიდების მიზნით საქმის გასაჩივრებას ერიდება. ადრეულ ასაკში მოტაცებული გოგონების მშობლები შესაბრალისები არ არიან?“
თბილისში არსებული BMT-ის ქალთა იურიდიული დახმარების კლინიკის თანამშრომელი მურადხან ჰუსეინოვი აცხადებს, რომ აზერბაიჯანელებით დასახლებულ სოფლებში ადრეულ ასაკში გოგონების მოტაცების შემთხვევების ზრდის კიდევ ერთი მიზეზი სიღარიბე და გაუნათლებლობაა:
„პოლიციას და სხვა სახელმწიფო ორგანოებს ერთა შორის უთანხმოებისთვის თავის არიდების მიზნით ამ საკითხში ჩარევა არ სურთ. აზერბაიჯანული მენტალიტეტის გაუთვალისწინებლობაც არ შეიძლება. გოგონების ოჯახები ცდილობენ, მოძალადეს არ უჩივლონ, რათა ნათესავ-მეზობლებმა არ დაგმონ. მოტაცებული გოგოს ხუთი ოჯახიდან მხოლოდ ერთი უჩივის მოძალადეს. პოლიციაში მშობლები ხშირად ცვლიან პირველ ჩვენებას.“
ქალთა კრიზისული ცენტრის უფროსი მათანათ აზიზოვა ამბობს, რომ ბაქოსა და მის მიმდებარე რაიონებში გოგონების ძალით გატაცების შემთხვევებმა ბოლო წლებში საგრძნობლად იკლო:
„საქართველოში მცხოვრები აზერბაიჯანელები კი ჯერ კიდევ დაუწერელი კანონებით ცხოვრობენ. უფლებადამცველი ორგანოები ეთნიკურ აზერბაიჯანელებთან კონფლიქტს ერიდებიან და ამ პრობლემაზე თვალს ხუჭავენ, მშობლები კი ბედს ურიგდებიან. გასათვალისწინებელია, რომ მოსახლეობის დიდ ნაწილს სათანადო განათლება არ აქვს.
მშობლები თავად უნდა იყვნენ დაინტერესებულები, რომ მოძალადე დაისაჯოს ისე, როგორც ამას კანონი ითვალისწინებს. ამის მისაღწევად კი მოსახლეობის განათლების დონე უნდა ამაღლდეს.“
საბინა ახლა ლექციებზე აღარ დადის. ცდილობს, თავი ხელში აიყვანოს. ის ამბობს, რომ მომავალში უნივერსიტეტში ყველა მისკენ გაიშვერს თითს და იტყვის, რომ „ეს გოგო ორჯერ მოიტაცეს.“ მაგრამ საბინას ხალხის განსჯისდა საყვედურების არ ეშინია, რადგან ოცნებების ახდენის სურვილი უფრო ძლიერია.
გთხოვთ მოიწონეთ და გააზიარეთ ფოტო. ასევე გაგვიზიარეთ თქვენი აზრი კომენტარებში.
