სეისმური აქტივობის ზრდის პერიოდში (2025 წლის 26 იანვრი – 4 თებერვალი), ათენის უნივერსიტეტის სეისმოლოგიურმა ლაბორატორიამ (EKPA) სანტორინი-ამორგოსის ზონაში 7 700-ზე მეტი მიწისძვრა დააფიქსირა.
ლაბორატორიის ყოველდღიური სეისმური მონაცემების ანალიზის მიხედვით, 5 თებერვალს სეისმურობა ჩრდილო-აღმოსავლეთისკენ დაახლოებით იგივე სიჩქარით ვრცელდებოდა, როგორც წინა დღეებში.
5 თებერვალს 120-ზე მეტი მიწისძვრა დაფიქსირდა, რომელთაგან ყველაზე ძლიერმა რიხტერის შკალით 5,1 ბალს მიაღწია.
ათენის უნივერსიტეტის სეისმოლოგიური ლაბორატორია
ზემოთ გთავაზობთ მიწისძვრების განვრცობის რუკას კიკლადის კუნძულებზე (სანტორინი-ამორგოსი-იოსი) – წყარო: ათენის უნივერსიტეტის სეისმოლოგიური ლაბორატორია.
სეისმური რისკის გარდა, რეგიონში და განსაკუთრებით სანტორინიში, არსებობს სხვა ისეთი თანმდევი საფრთხეები, როგორიცაა, მაგალითად, მეწყერი.
მეწყერები, რომლებიც დროდადრო ხდება სანტორინიში, განსაკუთრებით მგრძნობიარეა მიწისძვრების მიმართ. ეს მეწყერები ერთმანეთისგან განსხვავდება მოძრაობაში მოსული არამდგრადი მიწის მასის ტიპისა და მოცულობის მიხედვით. მათ შორისაა კლდის ცვენა და მთის ქანების ჩამოშლა, ასევე ნიადაგის მეწყერი.
ათენის უნივერსიტეტის დინამიური ტექტონიკისა და გამოყენებითი გეოლოგიის დეპარტამენტის ბოლოდროინდელმა კვლევამ აჩვენა, რომ სანტორინიში მიწისძვრებით გამოწვეული მეწყერების ისტორია საკმაოდ ბევრ ინფორმაციას იძლევა. კალდერას ფერდობებზე მეწყერი ისტორიული დროიდან ფიქსირდება. მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ისინი გამოწვეული იყო არა მხოლოდ კალდერას ტერიტორიაზე მომხდარი მიწისძვრებით, არამედ იმ სეისმური მოვლენებითაც, რომელთა ეპიცენტრები სანტორინის ვულკანური კომპლექსის გარეთ, კუნძულის სამხრეთით და სამხრეთ-აღმოსავლეთით, მაგალითად, კრეტასა და როდოსში მდებარეობდა.
მსგავსი რამ ხდება ამჟამინდელი სეისმური აქტიურობის შემთხვევაშიც: კალდერაზე დაფიქსირებული მეწყერი გამოწვეულია სეისმური აქტივობით, რომელსაც კუნძულ სანტორინის ჩრდილო-აღმოსავლეთით, წყალქვეშა რეგიონში აქვს ადგილი. 2025 წლის 27 იანვრიდან დღემდე, კუნძულის სხვადასხვა ადგილას უკვე არაერთი მცირე ზომის მეწყერი დაფიქსირდა.
ამ მეწყერების არსებობა განპირობებულია კიკლადის კუნძულების მხარეში გეომორფოლოგიასთან, გეოლოგიასთან, ტექტონიკასთან და ვულკანიზმთან დაკავშირებული მრავალი ფაქტორისა და პროცესის კომბინაციითა და სინერგიით. ამ ფაქტორებიდან ერთ-ერთი მთავარია გეოლოგიური წარმონაქმნების ლითოლოგია, მათ შორის – სხვადასხვა შემადგენლობის ვულკანური ქანები, ქარის მიმართულების ცვლილებები და ნაპრალების გაჩენა. ეს ფაქტორები ერთმანეთთან არის დაკავშირებული და არათანმიმდევრული წარმონაქმნების მონაცვლეობასთან ერთად, განსხვავებული მახასიათებლების მქონე გეოლოგიური ქანების მონაცვლეობასაც იწვევს, რაც მეწყრების მიმართ მათ მგრძნობელობას განაპირობებს. გარდა ამისა, ზოგიერთ რაიონში ეს ქანები ძალიან იბზარება და დეფორმირმაციას განიცდის, რაც ასევე ასუსტებს კალდერას ფერდობების სტაბილურობას.
გარდა ამისა, კალდერას ციცაბო ფერდობებზე ამ წარმონაქმნების არსებობა მათ განსაკუთრებით მგრძნობიარეს ხდის მეწყრების მიმართ. ეს ფერდობები ისეთი ეგზოგენური პროცესების გავლენის ქვეშ იმყოფება, როგორიცაა ქარის ზემოქმედება (ძლიერი ქარი), ტალღის ზემოქმედება (ზღვის ტალღები), ძლიერი ნალექი და ზედაპირული ჩამონადენი. მდგომარეობა კიდევ უფრო მძიმდება მიწისძვრის ან სხვა სეისმური მოვლენების დროს, როგორც ეს ამჟამად სანტორინისა და ამორგოსის რეგიონში ხდება.
ზემოთ აღნიშნულის გათვალისწინებით, შეიძლება დავასკვნათ, რომ სეისმური აქტივობის მატებამ შეიძლება წარმოშვას უფრო ინტენსიური მეწყერული პროცესები, განსაკუთრებით – ძლიერი მიწისძვრის შემთხვევაში.
მრავალწლიანი კვლევისა და ანალიზის საფუძველზე დადგინდა, რომ ამ მოვლენების გავრცელების არეალი შემთხვევითი არ არის და ის, ძირითადად, გაზრდილი მგრძნობელობის მქონე ზონებში ფიქსირდება. მეწყერი სერიოზულ საფრთხეს უქმნის ინფრასტრუქტურას, მნიშვნელოვან ობიექტებს, ადამიანის სიცოცხლეს და ადგილობრივ ეკონომიკას, განსაკუთრებით იმ ადგილებში, სადაც ინტენსიური მოძრაობა და კრიტიკული ინფრასტრუქტურაა.
არსებული ვითარების გათვალისწინებით, სამეცნიერო საზოგადოება საჭიროდ მიიჩნევს მიმდინარე მოვლენებზე მუდმივ მონიტორინგს, რისთვისაც საჭიროა მაღალი გარჩევადობის მოწყობილობებისა და ფერდობების რუკების შედგენას თანამედროვე ტექნოლოგიების გამოყენება.
